Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Dış Ticaret Verileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli’ne göre 2020 yılının ilk 9 ayında tarım, gıda ve içecek sektörü 14,63 milyar dolar ihracat, 11,74 milyar dolar ithalat gerçekleştirdi. 01 ile 24 fasılları arasındaki tüm GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili ürünlerin dahil edildiği hesaplamalara göre, 2020’nin ilk 9 ayında sektörün dış ticaret dengesi, önceki yılın aynı dönemine kıyasla %32,8 arttı.
Genel Ticaret Sistemine (GTS) göre yayınlanan dış ticaret verilerine göre ihracat 2020 yılı ilk 9 ayında önceki yılın aynı dönemine göre %6,3 oranında artarken, ithalat %1,4 oranında artış gösterdi. Yılın ilk 6 ayında ithalat önceki yılın aynı dönemine göre %7,6 oranında artış göstermişti. Bu da 2020 yılının ilk yarısına kıyasla ilerleyen dönemde ithalatın yavaşladığını gösterdi.
Aylık bazda bakıldığında Eylül ayında ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre %6,9 düşüşle 1,1 milyar dolar olarak gerçekleşti, aylık ihracat ise %5,7 artarak 1,86 milyar dolara yükseldi. Ağustos ayında ithalat bir önceki yılın aynı ayına göre %6,4 artışla 0,97 milyar dolar, aylık ihracat ise %11,5 artarak 1,4 milyar dolara olarak gerçekleşmişti.
Dış ticaret dengesinde geçen yıla göre önemli artış
2020’nin ilk 9 ayında sektörün dış ticaret dengesi, önceki yılın aynı dönemine kıyasla %32,8’lik önemli bir artışla 2,89 milyar dolara yükseldi. 2020’nin ilk 7 ayında sektörün dış ticaret dengesi önceki yılın aynı dönemine göre %11,6 artışla 2,11 milyar dolara yükselmişti. Dış ticaret dengesinin yıl içerisinde giderek artması olumlu değerlendirildi.
İhracat birim değeri 2020 yılının ilk 9 ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla %5’lik bir artışla 1.029 dolar/ton olarak gerçekleşirken, ithalat birim değeri %0,8’lik bir artışla 485 dolar/ton olarak gerçekleşti.
Dış ticarette en yüksek hacimli ürünler
2020 yılı ilk 9 ayında ihracatta öne çıkan ürünler sırasıyla Fındık İçi, Un ve Makarna olurken bu ürünler toplam ihracatın yaklaşık %14,6’sını oluşturdu.
En çok ithal edilen ürünler ise sırasıyla Buğday, Soya Fasulyesi ve Ayçiçeği Yağı oldu. Bu 3 ürün, toplam ithalatın yaklaşık %23’ünü, neredeyse 4’te 1’ini oluşturdu.
2020 Eylül ayında en çok ihraç edilen ürünler Fındık içi, Buğday Unu ve Makarna olarak sıralanırken, en çok ithal edilen ürünler Buğday, Palm Yağı ve diğer hazır gıdalar oldu.
En çok ihracat yapan sektörler
2020 yılı ilk 9 ayındaki dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde Sert Kabuklu Meyveler, Yaş Meyve, Şeker ve Şekerli Mamuller, Bitkisel Yağ ve Kuru Meyve/Sebze Sektörleri en fazla ihracat yap an sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın %42,5’i bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi.
Hayvan Yemi, Bitkisel Yağ, Un, Nişasta ve Kakao-Çikolata sektörleri ise aynı dönemde en çok ithalat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ithalatın %64,8’i bu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Tek başına Hayvan Yemi Sektörü, 2,81 milyar dolarlık hacim ile toplam ithalatın %23,9’unu, yani neredeyse 4’te 1’ini oluşturdu.
İhracatın arttığı ve azaldığı sektörler
2020 yılı ilk 9 ayında, geçen yılın aynı dönemine göre ihracatını değer olarak en fazla arttıran sektörler Yaş Meyve (284 milyon dolar artış) ve Bitkisel Yağ (237 milyon dolar) sektörleri olurken, bunları Sert Kabuklu Meyveler (211 milyon dolar artış), Makarna (122 milyon dolar) ve Baklagil (120 milyon dolar) Sektörleri izledi.
2020 yılında ihracatın en çok gerilediği sektörler ise Un (70 milyon dolar düşüş), Yumurtacılık (55 milyon dolar), Süt ve Süt Ürünleri (42 milyon dolar), Kuru Meyve/Sebze Sektörü (40 milyon dolar) ve Hayvan Yemi (37 milyon dolar) sektörleri oldu.
Geçen yılın aynı dönemine göre 2020’nin ilk 9 ayında ithalatı en çok artan sektörler 154 milyon dolar artış ile Bitkisel Yağ, 146 milyon dolar artış ile Baklagil, 56 milyon dolar artış ile Kakao ve Çikolata, 47 milyon dolar artışla Makarna ve 46 milyon dolar artışla Şeker ve Şekerli Mamuller sektörleri oldu. Önceki yılın aynı dönemine kıyasla 2020’nin ilk 9 ayında Baklagil Sektörü ithalatı %59,1 artış gösterdi.
İthalatın en çok düştüğü sektörler Canlı Hayvan Ticareti (262 milyon dolar düşüş), Nişasta Sektörü (96 milyon dolar), Hayvan Yemi (81 milyon dolar), Tütün ve Mamülleri (78 milyon dolar) ve Sebze (66 milyon dolar) sektörleri oldu.
Özellikle Hayvan Ticareti Sektörü ithalatındaki 262 milyon dolarlık gerileme, ülke ekonomisi açısından olumlu bir gelişme olarak değerlendirildi.
Dış ticarette öne çıkan ülkeler
2020 yılı ilk 9 ayına ait dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde en çok ihracat yaptığımız ilk üç ülke 2.071 milyon dolar ile Irak, 1.196 milyon dolar ile Almanya ve 849 milyon dolar ile Rusya şeklinde sıralandı.
Bu 3 ülkeye yapılan ihracat, toplam ihracatımızın %28,1’ini oluşturdu. Ülkelere göre en çok ihraç ettiğimiz ürünler Irak için un, tavuk eti, gofret ve waffle; Almanya için ambalajlı fındık, fındık içi ve kiraz; Rusya içinse şeftali, palm yağı ve kiraz oldu.
Ülke bazında ithalat verileri incelendiğinde, 2020 yılı ilk 9 ayında en fazla ithalat yaptığımız ülkeler 2.223 milyon dolar ile Rusya, 1.125 milyon dolar ile Brezilya ve 694 milyon dolar ile ABD oldu. Rusya, Brezilya ve ABD’den yapılan ithalat toplam ithalatın %34,4’ünü oluşturdu.
Yılın ilk 7 ayına ilişkin verilerde Ukrayna en çok ithalat yaptığımız 3. ülkeyken, Ağustos ayına ait verilerin gelmesiyle birlikte 4. sıraya geriledi, Eylül ayında da 4. sırada kaldı.
Rusya’dan yapılan ithalatta öne çıkan ürünler buğday, ayçiçeği yağı ve ayçiçeği olurken; Brezilya’dan soya fasulyesi, kahve, tütün; ABD’den yapılan ithalatta ise etilen glikol, DDGS (kurutulmuş damıtık tahıl ve çözünür maddeleri) ve badem içi ürünleri öne çıktı.
Tüm verileri incelemek için tıklayın